ناصر بن ابراهیم بویهیبُویَهی، ناصر بن ابراهیم، فقیه و شاعر شیعی قرن نهم می‌باشد. ۱ - معرفی بویهیدر اَحسا به دنیا آمد، در جوانی به جبل عامل رفت و تا آخر عمر در عَیناثا ساکن شد. ۱.۱ - اجدادچنانکه از شهرتش پیداست، از نسل آل بویه است؛ اجداد او مقبره‌ای خانوادگی در نجف دارند که به مقبرة‌السلاطین شهرت دارد. [۲]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۲ـ۲۳۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱.۲ - اساتیدوی از شاگردان شیخ ظهیرالدّین عاملی (متوفی ۸۵۲) در عیناثا بود. [۳]
محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
و از زین الدّین علی بن محمد بیاضی، مؤلف الصراط المستقیم و جمال‌الدّین احمد عیناثی، اجازه (روایت) داشت. [۴]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۱۴۳، جزء ۶: الضیاء اللاّمع فی القرن التاسع، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۶۲ ش.
[۵]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۵، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱.۳ - مرگمرگ او را بر اثر طاعون فراگیر در ۸۵۲ یا ۸۵۳ ذکر کرده اند. [۶]
محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، ج۱، ص۱۸۷، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
[۷]
محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۸۹، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۸]
عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، ج۲، ص۸۹، صیدا ۱۳۵۷ـ ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا).
[۹]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۱۰]
محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۲ - آثار بوبهیبویهی، دارای آثار متعددی در علوم مختلف اسلامی می‌باشد. ۲.۱ - مهم‌ترین اثرمهمترین اثر بویهی، شرحِ الابحاث المفیدة فی تحصیل‌العقیدة علاّمه حلّی در کلام است که نسخه اصلی آن در کتاب‌خانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. [۱۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۵۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۲.۲ - آثار دیگراز دیگر آثار اوست: رساله‌ای جامع در حساب؛ حاشیه بر قواعد علاّمه؛ و حواشی بسیار بر کتب فقه و اصول . [۱۲]
محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۸۹، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۱۳]
محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۴]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
افندی در خزانه شیخ صفی در اردبیل ، نسخه‌ای از ذِکْری‌الشیعة فی احکام‌الشریعة اثر شهید اول ، محمد بن مکّی، را با حواشی بویهی دیده که تاریخ کتابت حواشی ۸۵۱ بوده است. [۱۵]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۳ - ذوق شعری بویهیبویهی شعر نیز می‌سرود و نمونه اشعارش در ریاض العلما [۱۶]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
به نقل از حرّعاملی [۱۷]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
و نیز در اعیان‌الشیعه [۱۸]
محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
آمده است.
۴ - فهرست منابع(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳. (۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء ۶: الضیاء اللاّمع فی القرن التاسع، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۶۲ ش. (۳) عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱. (۴) محسن امین، اعیان الشیعة، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳. (۵) محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵. (۶) عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، صیدا ۱۳۵۷ـ ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا). (۷) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش. ۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ناصر بن ابراهیم بویهی»، شماره۲۱۳۱. |